
ชื่อนก ในตำนานเปอร์เซีย โดยคนทางเหนือของทะเลดำ
- Jynx
- 41 views
ชื่อนก ในตำนานเปอร์เซีย เล่าถึงโดยผู้คน ที่ตั้งถิ่นฐานอยู่ทางเหนือของทะเลดำ ซึ่งใช้ภาษาอินโด-ยูโรเปียน ปัจจุบันคือชาวอิหร่าน โดยเชื่อเกี่ยวกับนกที่มีพลัง เป็นเทพเจ้า และพรรณนาถึงในตำราโบราณ ซึ่งมีตัวไหนบ้าง อ่านต่อด้านล่าง
ประวัติศาสตร์เปอร์เซีย ย้อนไปเมื่อประมาณ 2,000 ปีก่อนคริสตกาล บริเวณที่ราบสูงติดกับตอนเหนือทะเลดำ มีกลุ่มคน 2 ชนชาติอาศัยอยู่ คือ ชาวมีดส์ (Medes) และชาวเปอร์เซีย ซึ่งทำสงครามกันนานเกือบศตวรรษ
ต่อมาอีก 550 ปีก่อนคริสตกาล อเล็กซานเดอร์มหาราชที่ 2 เอาชนะชาวมีดส์ได้สำเร็จ และสถาปนาจักรดิเปอร์เซีย พร้อมด้วยราชวงศ์อาเคเมนิดขึ้น โดยชาวมีดส์ส่วนใหญ่ นับถือศาสนาโซโรอัสเตอร์ และบูชาเทพเจ้าอหุระ และเทพเจ้าอหริมัน ส่วนในเปอร์เซียเรียกศาสนานี้ว่า บูชาไฟ [1]
ชื่อนก ในตำนานเปอร์เซีย ที่โด่งดังมากสุด มีชื่อว่านกซิมูร์ก (Simurgh) ในภาษาเปอร์เซีย แปลว่า นก 30 ตัว มีนิทานเล่าถึงในบทกวี The Book of Kings ซึ่งเขียนโดยนักกวีเฟอร์โดซี เมื่อศตวรรษที่ 10 ซีอี บรรยายว่า…
ซิมูร์กช่วยเหลือเจ้าชายน้อย ผมเผือก นามว่าซาล ลงมาจากภูเขา แล้วเลี้ยงดูเขาเหมือนลูก กระทั่งซาลโตเป็นหนุ่ม เขากลับไปหาครอบครัวที่ทิ้งเขา แล้วกลายเป็นวีรบุรุษ ก่อนจะได้อภิเษกสมรส กับเจ้าหญิงรูดาเบห์ และมีทายาทที่กลายเป็นวีรบุรุษอีกคน ชื่อว่ารอสตัม
ส่วนอีกเรื่องหนึ่ง คือบทกวีของนักเขียน Attar ในศตวรรษที่ 12 ซีอี เกี่ยวกับการประชุมวิหค ซึ่งมีนกจำนวนหลายพันกว่าชีวิต ออกเดินทางตามหาราชาแห่งนก แต่เหลือเพียง 30 ตัว ที่ไปถึงจุดหมาย และพบกับซิมูร์ก
ที่มา: Legends and Stories Associated with Simurgh [2]
นกล่าเหยื่อขนาดใหญ่ที่สุด ของตำนานเปอร์เซีย คือ นกร็อก (Roc) เขียนในภาษาอาหรับเป็น ruḵḵ มีต้นกำเนิดมาจาก มหากาพย์การต่อสู้ ระหว่างครุฑกับพญานาค ปรากฏในมหากาพย์ 2 เรื่อง ได้แก่ มหาภารตะ และรามายณะ
ส่วนที่มาที่น่าเชื่อถือ อยู่ในศตวรรษที่ 19 มีข้อมูลอ้างว่า นกร็อกน่าจะเกี่ยวข้องกับนกอินทรี ซึ่งมีเรื่องเล่าว่ามันกินช้างเป็นอาหาร โดยเชื่อมโยงกับคำบอกเล่าในปี 1863 ของนักสัตววิทยา Bianconi ซึ่งคิดว่านกร็อก เป็นนกอินทรีมงกุฎมาลากาซี (Malagasy crowned eagle) มีถิ่นกำเนิดในมาดากัสการ์
นอกจากนี้ ยังมีการเสนอต้นกำเนิดอีกอย่าง ว่าอาจมีส่วนเกี่ยวข้องกับนกช้าง (Aepyornis) ซึ่งสูญพันธุ์ไปแล้วเมื่อราวศตวรรษที่ 16 ต่อมาในปี 2851 สถาบันวิทยาศาสตร์ประเทศฝรั่งเศส ค้นพบไข่นก 3 ฟอง และยืนยันว่า เป็นไข่ของนกช้าง ทำให้เชื่อว่านกร็อกคือนกช้าง ไม่ใช่นกอินทรี
ที่มา: Eastern origins, Rationalized accounts [3]
นกฟีนิกซ์เปอร์เซีย มีชื่อว่า ตำนาน นกฮูมา มีเรื่องเล่าว่ามันจะบินแค่บนท้องฟ้า เท้าไม่เคยแตะพื้นดิน เมื่ออายุครบ 100 ปี จะเผาไหม้ตัวเองแล้วเกิดใหม่ ส่วนชาวอินเดียมักเรียกว่า Homa หมายถึง ไฟบูชายัญ
นกผู้พิทักษ์ของอิหร่าน คือตำนานนกชามโรช (Chamrosh) เชื่อว่าบ้านของมัน อยู่ในภูเขาอัลบอร์ซ ถูกกล่าวถึงในหนังสือของอาเวสตะ อยู่ในฐานะผู้ช่วย ของเทพเจ้าบอร์ซอิซาด หากเปอร์เซียถูกคุกคาม ชามโรชจะทำลายล้างศัตรูทั้งหมด
โดยมีเรื่องราว เกี่ยวกับวีรบุรุษนามว่า Rostam นั่งอยู่บนหลังนก เพื่อไปยังสนามรบ และยังมีบางตำราบอกว่า ชามโรชช่วยต่อสู้กับปีศาจอีกด้วย โดยมีการพรรณนาหน้าตา ไว้ดังนี้
ที่มา: Chamrosh | The Mythical Guardian Bird of Iran [4]
ลูกหลานของซิมูร์ก เป็นนกชื่อชาห์รุกห์ (Shahrokh) หนึ่งในนกขนาดใหญ่ ปรากฏอยู่ในนิทานหนึ่งพันราตรี เดิมทีถูกเรียกด้วยหลายชื่อ ไม่ว่าจะเป็น ซาเอมร็อกห์, ซีมร็อกห์ จนกลายมาเป็นชาห์รุกห์ในที่สุด ซึ่งคำว่า “ชาห์” หมายถึง กษัตริย์
ในบทกวีของเฟอร์โดซี พรรณนาว่ามันมีขนหลากสี เปล่งประกายสีทอง สีเขียว และสีน้ำเงิน มีบทบาทในการช่วยให้ซินแบด หลบหนีออกมาจากเกาะอันตราย ชาห์รุกห์ถูกมองว่าเป็น ตัวแทนของความบริสุทธิ์ ความงาม ความศักดิ์สิทธิ์ ความหวัง และการเริ่มใหม่ รูปร่างของมันเชื่อมโยงกับสวรรค์ [5]
โดยคำว่าชาห์รุกห์ นอกจากเป็นชื่อเรียกนกแล้ว ยังเป็นพระนามของกษัตริย์อีกหลายองค์ ยกตัวอย่างเช่น
โดยสรุปแล้ว รายชื่อนกในตำนานเปอร์เซีย หรือชาวอิหร่านในปัจจุบัน ส่วนใหญ่เป็นนกวิเศษ มีพลัง มีหน้าที่ในการปกป้อง ช่วยเหลือผู้คน ไม่ค่อยกล่าวถึงนกที่ชั่วร้าย ซึ่งราชานกแห่งเปอร์เซีย ก็คือซิมูร์กนั่นเอง
นกเหยี่ยวหลวงเปอร์เซีย หมายถึง นกชาห์บาซ คืออะไร มีขนาดใหญ่กว่าอินทรี ถือกำเนิดมาจาก การเป็นสัตว์เลี้ยงของราชวงศ์ เป็นสัญลักษณ์ขั้วตรงข้าม เช่น ความดีชนะความชั่ว มีตำนานเชื่อว่า เป็นนกนำทางให้แก่ฟาราวาฮาร์ (Faravahar) มายังเปอร์เซีย
ย้อนกลับไประหว่างปี 559 ถึง 529 ก่อนคริสตกาล ธงชาติอิหร่านเคยใช้ลวดลายนกชาห์บาซ แบบแรกเป็นตัวนกลายเส้นสีขาว ปีกกลางและหางสีแดง ปีกบนสีเขียว ต่อมาเปลี่ยนลายเส้นนก เป็นสีเหลืองทั้งหมด