
ตำนาน นกชฎายุ คือใคร (Jatayu) ใช่ครุฑหรือไม่ ?
- Jynx
- 36 views
ตำนาน นกชฎายุ คือใคร (Jatayu) เขาเป็นเทวดารูปร่างคล้ายแร้ง ได้รับพรจากพระเจ้า สามารถปรับขนาดปีกได้ตามต้องการ เขาปรากฏในเรื่องของราวณะ และเป็นที่รู้จักในฐานะ นกที่ช่วยเหลือนางสีดา ส่วนประวัติศาสตร์อื่นๆ ศึกษาต่อด้านล่าง
นกชฎายุ คือใคร คือเทพครึ่งนก ในมหากาพย์รามายณะ (Ramayana) โดยชื่อของเขาถูกตั้งมาจาก ภาษาสันสกฤต जटायु เป็นการรวมกันของคำว่า Jat (जटा) หมายถึง การเกิด และคำว่า ayu (यु) หมายถึง ชีวิต บ่งบอกถึงการเกิดของเขา และบทบาทในศาสนาฮินดู
ตามตำนานเล่าว่า ชฎายุเป็นนกสวรรค์ ที่มีต้นกำเนิดเกี่ยวข้องกับนกอินทรีชื่อ “ครุฑ” ซึ่งเกิดในตระกูลของพระฤษีอรุณ โดยเขามีน้องชายชื่อสัมปติ (Sampati) ที่สามารถบินได้ไกลและมีกำลังมหาศาล ว่ากันว่า ในตอนเด็กทั้งคู่ไม่สามารถแยกจากกันได้
ในวันหนึ่งพวกเขาบินเข้าไปใกล้ดวงอาทิตย์ สัมปตีจึงปกป้องพี่ชายจากแสงแดดที่เผา จนทำให้ปีกเขาไหม้ และหล่นลงสู่พื้นดิน นกผู้เป็นพี่ชายจึงสาบานว่า จะคุ้มครองทุกคนที่ต้องการให้ช่วยเหลือ เมื่อโตขึ้นเขาจึงได้รับชื่อเสียงว่า เป็นเทพที่ยิ่งใหญ่และมีคุณธรรม จากนั้นเขาได้พบกับบิดาของพระราม [1]
ชฎายุในมหากาพย์รามายณะ ถูกพรรณนาว่าเป็น “นกจาบคา” ที่มีความกล้าหาญ โดยเล่าเป็นเรื่องราวทีละฉาก ดังนี้
ชฎายุกับท้าวทศรถ
นางสีดาถูกลักพาตัว
การพบเห็นของพระราม
ที่มา: The Tale of Jatayu-The Brave Bird [2]
นกวีรบุรุษจากรามายณะ ถูกเล่าถึงในนิทานพื้นฐาน ทั่วประเทศอินเดีย ยกตัวอย่างเช่น
รูปปั้นนกใหญ่ที่สุดในโลก (ข้อมูล ณ วันที่เขียน 12 มีนาคม 2025) ตั้งอยู่ที่อุทยานธรรมชาติ Jatayu Earth’s Centre เขตโกลลัม รัฐเกรละ ปรากฏประติมากรรม นกอินทรีขนาดใหญ่ ความยาว 200 ฟุต กว้าง 150 ฟุต และสูง 70 ฟุต สร้างขึ้นจากสเตนเลสและคอนกรีต สามารถเข้าชมได้พร้อมกันมากสุด 100 คน
ส่วนรายละเอียดเบื้องต้น มีดังนี้
และข้อมูลที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม ไม่ว่าจะเป็น กิจกรรม, การจอง, ช่องทางติดต่อ สามารถอ่านต่อได้ที่เว็บไซต์ทางการของอุทยาน คลิก Jatayu earth’s center
ที่มา: Jatayu’s Symbolism in Hinduism [4]
สรุปแล้ว เทพครึ่งนกผู้ช่วยเหลือนางสีดา เป็นลูกหลานจากตระกูลผู้ขับรถม้า ของเทพดวงอาทิตย์ มีสายเลือดเดียวกับครุฑ สามารถบินได้สูง ไกล และมีกำลังน่าเกรงขาม โดยจากเหตุการณ์ในมหากาพย์รามายณะ ทำให้เขาถูกยกย่องว่า เป็นหนึ่งในตัวละครฮินดู ที่กล้าหาญที่สุด
นกชฎายุถูกเคารพจากชาวฮินดู ให้เป็นสัญลักษณ์ของความภักดี เสียสละ และในฐานะผู้ที่กล้าหาญ เขามักได้รับการบูชาที่วัด รวมถึงเล่ากันในพิธีกรรม หรือเทศกาลทางศาสนาต่างๆ แม้ว่าจะแพ้ให้กับราชาแห่งกรุงลงกาก็ตาม
หลายแหล่งข้อมูล บอกว่าเขามีรูปร่างเหมือนกับแร้ง แม้ว่าจะเป็นญาติกับครุฑ ซึ่งก็คือร่างนกอินทรีเหมือนกับ ต้นกำเนิด นกอินทรีสองหัว ในขณะที่บางนิทานพื้นบ้าน พรรณนาถึงนกจาบคา ในเรื่องการต่อสู้กับราวณะ ผู้เขียนจึงไม่สามารถบอกได้ว่า แท้จริงแล้วนกสวรรค์ฮินดู เป็นนกสายพันธุ์อะไรกันแน่